Het afscheidsconcert van Rein de Graaff in Groningen

6 maart 2019 Brouwerij Martinus Groningen

Rein de Graaff – piano, Marius Beets – contrabas, Erik Ineke – drums met Benjamin Herman – altsax & Maarten Hogenhuis – altsax

In een afgeladen, fraai versierde brouwerij vindt het afscheidsconcert van ‘bebopprofessor’ Rein de Graaff plaats. Alle plekken op de muur zijn gevuld door posters van concerten uit de hoogtijdagen van de Groningse pianist. Vooraf wordt er een projectiescherm uitgevouwen, zou er een heuse diashow te wachten staan? Bijna. Filmfragmenten van concerten, recensies en ander beeldmateriaal dat een indruk geeft van zijn rijke jazzverleden. Ondertussen draait swingmaster Sem van Gelder platen. Terwijl Erik Ineke het drumstel opstelt, wordt zijn jongere versie op het doek geprojecteerd. De Graaff kijkt met gepaste trots naar de posters. Marius Beets en Ineke wijzen elkaar op de filmfragmenten. De sfeer zit er dus voor aanvang al goed in.

De Graaff kondigt vooraf aan dat dit toch echt het laatste concert in Groningen is. Dan gaat het brandalarm af. Echte paniek blijft uit en daarna houdt het alarm ook weer op. Na 60 jaar optreden is het mooi geweest. Hij gaf al eerder een afscheidsconcert in 2012, maar blijkbaar kon hij het niet laten. En dat is ook wel te begrijpen. Zijn muzikale herinneringen zitten in zijn motorisch geheugen. In zijn handen en vingers.

Hij werkte altijd met grote namen en dat doet hij nu ook. Benjamin Herman met zijn eigen bijna rauwe klankkleur en die andere altsaxofonist, Maarten Hogenhuis lijkt een gelijke soepelheid te hebben, maar klinkt ‘schoner’. Al in het eerste stuk geven ze een loepzuiver duet weg. Beets beweegt sierlijk met zijn contrabas mee. Hij en Ineke zorgen dat de wisselende ritmes evenwichtig overkomen. Ineke met zijn herkenbare harde slagen tussen de zachte vegen. De liefhebbers van jazzstandards halen hun harten op. Veel Parker, ook nog Monk. Het is bebop in de zuiverste vorm. Geen spektakel, behalve natuurlijk de waanzinnig goede instrumentbeheersing van de heren.

Als toegift een blues, want afscheid nemen is zwaar. Zo zwaar dat er dan nog voor het allerlaatst nog één nummer volgt. Cole Porters ‘Every time we say goodbye’ en een staande ovatie maken het tot een echt einde.

Marlies Hulzebos

aankondiging:

Het concert van Rein de Graaff is UITVERKOCHT. Eventueel zijn er niet-afgehaalde kaarten aan de kassa van Brouwerij Martinus beschikbaar.

Rein de Graaff – piano, Marius Beets – contrabas, Erik Ineke – drums met Benjamin Herman – altsax & Maarten Hogenhuis – altsax,

Rein de Graaff, de man met de langste adem in de Nederlandse Jazzgeschiedenis, stopt ermee. Het concert in Brouwerij Martinus maakt deel uit van zijn afscheidstournee. En daarmee neemt hij, naast het trio van de laatste jaren bestaande uit bassist Marius Beets en drummer Eric Ineke, twee altisten mee: Benjamin Herman en Maarten Hogenhuis. Potentiele kandidaten om het stokje van Rein over te nemen.

De beboppianist speelde o.a. met Art Taylor, Dexter Gordon, Sonny Stitt, Philly Joe Jones, Hank Mobley, Johnny Griffin, Scott Hamilton, Ronnie Cuber, Herb Keller, Charlie Rouse, Teddy Edwards, Curtis Fuller, Red Holloway, Harold Land, Frank Morgan, en vele anderen. De lijst met namen is zo goed als oneindig!

Veel van zijn wapenfeiten zijn misschien wel vergeten. Wie weet er nog dat het Trio Rein de Graaff het eerste concert van Roy Hargrove in Nederland begeleidde? De Graaff speelde in 1987 met Frank Morgan en de toen nog piepjonge en enigszins onzekere trompettist Roy Hargrove in Den Haag, aangekondigd als Frank Morgan special quest of Trio Rein de Graaff introducing Roy Hargrove.

De Graaf is een man met een lange staat van dienst, niet alleen als pianist, maar ook vooral als organisator van tournee’s. Hij haalde menig jazzheld uit de Verenigde Staten naar Europa en bouwde hij stevig aan de bekendheid van de bebop.

Als Bebopprofessor voedde De Graaff het jazzpubliek op door ze bij te spijkeren in een serie van lessen, Stoomcursus Bebop en later Vervolgcursus Bebop.

Er zijn meer dan 1000 krantenartikelen over hem geschreven. Een snelle zoektocht in de krantendatabase LexisNexis, de oudste krant is van 1991, levert al 988 artikelen op waarin de

naam van neerlands beboppianist voor komt. Een andere database met alleen noordelijke kranten, De krant van Toen, levert 930 artikelen op. Een van de oudste vermeldingen is van 16 februari 1968: Trio Rein de Graaff met Piet Hein Veening op bas en Pierre Courbois op drums (Nieuwsblad van het Noorden). Het trio haalt kort daarna (21 mei 1969) weer de krant

met een groots benefietconcert, omdat de auto van drummer Courbois gestolen is. En zo schrijft The Observer op 6 juni 2010: Rein de Graaff is one of the unsung heroes of European jazz. A superb pianist in his own right, he is renowned as a master accompanist, a match for the biggest and most demanding of jazz stars.

De Graaff een veelzijdig man, die ook nog eens dubbelleven leidde: overdag dreef hij een groothandel en ’s-nachts wat hij jazzpianist! En zoals Cyriel Pluimakers voorstelde: Rein de Graaff verdient een standbeeld (link). De vraag is alleen nog waar?

Rein de Graaff, Marius Beets, Eric Ineke & Benjamin Herman zijn allemaal Jazzhelden.